Mapa Drogowa
Kluczowe wnioski i rekomendacje dla działań wspierających rozwój technologii o potencjale podwójnego przeznaczenia w Polsce
Wprowadzenie
O czym jest Mapa Drogowa?
Przedstawiamy Wam Mapę Drogową, której celem jest określenie znaczenia technologii o potencjale podwójnego przeznaczenia (ang. dual-use), wskazanie kluczowych wyzwań w obszarze rozwoju ekosystemu technologii podwójnego przeznaczeni a także opracowanie rekomendacji horyzontalnych i operacyjnych wskazujących proponowane kierunki działań poszczególnych uczestników ekosystemu.
Dlaczego powstała Mapa Drogowa?
Współpracując w gronie organizacji zainteresowanych rozwojem technologii podwójnego przeznaczenia dostrzegamy potrzebę zacieśniania kooperacji i koordynacji wzajemnych działań. Chcemy, by Mapa Drogowa była początkiem systemowego myślenia o rozwoju innowacji, które można implementować w rozwiązaniach zwiększających odporność, obronność i bezpieczeństwo Polski, a także wsparciu sukcesu komercyjnego rodzimych firm.
Kto opracował Mapę Drogową?
Mapę Drogową stworzyli eksperci reprezentujący poszczególnych interesariuszy zainteresowanych rozwojem technologii o potencjale podwójnego przeznaczenia, którzy wspólnie pracowali nad programem Polskiego Funduszu Rozwoju „IDA - rozwój technologii podwójnego zastosowania”. Kluczowe wnioski i treść dokumentu zostały opracowane przez zespół Defence24.pl oraz Departament Rozwoju Innowacji Polskiego Funduszu Rozwoju S.A.
Mapa Drogowa w pigułce
Dlaczego rozwój technologii podwójnego zastosowania jest tak istotny teraz?
Skomplikowana rzeczywistość międzynarodowa i równie niepewne scenariusze przyszłości na kolejne lata wymagają współcześnie całkiem nowej refleksji względem rozwoju sektora technologii podwójnego przeznaczenia.
Problem odpowiedniego podejścia do kwestii wykorzystywania technologii podwójnego przeznaczenia i jednocześnie formatowania umownej współpracy wojsko-przestrzeń cywilna jest osadzony w momencie gwałtownej rewolucji w sprawach wojskowych (RMA1), mającej miejsce w XX w. To wówczas, technologie wojskowe (wywiadowcze) wymknęły się niejako z domeny militarnej, a za przyśpieszenie ich wdrażania oraz rozwoju coraz szerzej odpowiadać zaczynał sektor cywilny. Innowacyjność nauki i segmentu badań i rozwoju cywilnych firm, innowatorów stała się szczególnie widoczna w zakresie rewolucji cyfrowej. Gdzie mniej elastyczne elementy systemu obronności i bezpieczeństwa nie były w stanie nadążać nad rozwiązaniami, które de facto wywodziły się z ich domen aktywności.
Co więcej, o potrzebie współpracy z innowatorami należy mówić w kontekście działań realizowanych w Polsce i NATO. Uruchomienie Sojuszniczego Akceleratora Innowacji Obronnych (ang. Defence Innovation for the North Atlantic - DIANA), NATO Innovation Fund, European Defence Fund czy Hub for EU Defence Innovation to tylko wybrane działania wskazujące na potrzebę rozwoju i adopcji na cele odporności państw i całych sojuszy technologii podwójnego przeznaczenia. Nie możemy więc zamykać się w narracjach jedynie o sprostaniu zagrożeniom, ale uznać, że efektywna debata o technologiach podwójnego przeznaczenia w Polsce to droga do rozwoju całych krajowych sektorów przemysłu i badań, a także dająca podwaliny pod rozwój relacji z kluczowymi partnerami zagranicznymi. Żeby wykorzystać nadarzającą się okazję i sprostać wszelkim, widocznym cały czas trudnościom, należy w Polsce zmienić sposób myślenia o technologiach podwójnego przeznaczenia.
Odnosząc się do różnych aktorów (biznes, wojsko, inwestorzy, instytucje państwowe, organizacje pozarządowe, itd.), ale i przestrzeni prawnej czy informacyjnej. Zaistniała potrzeba stworzenia raportu odnoszącego się do problematyki debaty o technologiach podwójnego przeznaczenia, ich lokowaniu w szerszej dyskusji o obronności, bezpieczeństwie i wywiadzie2. Będące zaczynem zmian, które powinny zachodzić w sposób ciągły, dynamiczny oraz wzrastający, jeśli chodzi o ich skalę.
Cel główny dla działań
w ramach Mapy Drogowej
Uzyskiwanie przewag technologicznych wzmacniających odporność i rozwój gospodarczy Polski.
W ujęciu operacyjnym: zaspokojenie potrzeb sił zbrojnych oraz organizacji odpowiadających za bezpieczeństwo i odporność państwa przy jednoczesnym sukcesie komercyjnym innowatorów.
Wyzwania i zagrożenia
I.
Zagrożenia konwencjonalne (wywiadowcze, dywersyjne, terrorystyczne, ekonomiczne, społeczne, informacyjne, cyberbezpieczeństwo itp.)
II.
Możliwy potencjalny pełnoskalowy konflikt w Europie (w tym w Polsce)
III.
Rosnące zagrożenie pośrednie z toczącymi się konfliktami (np. zagłuszenie sygnału GPS, migracje, cyberataki, pociski spadające na terytorium Polski) wymagające wzmocnienia odporności państwa
V.
Kryzysy wywołane przez człowieka (np. pandemie) lub naturę (np. klęski żywiołowe)
IV.
Rosnące zagrożenie terrorystyczne
VI.
Konieczność uzyskiwania przewag technologicznych jako element odstraszania, odporności i bezpieczeństwa
VIII.
Szanse wynikające z aktywnościć instytucji międzynarodowych w obszarze technologii podwójnego przeznaczenia
VII.
Konieczność zwiększania odporności Polski
IX
Systemowa adopcja technologii do odbiorcy końcowego (integratora – podmiotu zbrojeniowego, Sił Zbrojnych), w szczególności wyników prac B+R
Główne wnioski
WYBRANE Rekomendacje
I. Bazowanie na potencjale technologii na rynku cywilnym
Systemowy rozwój instrumentu rozwoju technologii dual-use bazującej na rynku cywilnym, w tym wyznaczenie koordynatora ekosystemu rozwoju technologii dual-use oraz konsolidacja organizacja np. w ramach klastra
II. Systemowe formułowanie wyzwań technologicznych
Formułowanie przez Siły Zbrojne wyzwań związanych z potrzebami użytkownika końcowego lub realizacją kluczowych programów zbrojeniowych
III. Angażowanie kapitału prywatnego
Szersze zaangażowanie kapitału prywatnego, wskazując na dynamicznie rozwijające się potrzeby nie tylko wojska, ale szerszej grupy końcowych odbiorców i możliwość stworzenia wręcz całkiem nowych, jak np. nowoczesna obrona cywilna
IV. Stworzenie dedykowanego wehikułu inwestycyjnego
Tworzenie dedykowanych wehikułów inwestycyjnych np. funduszy ventures capital wspierających rozwój innowatorów na różnych poziomach rozwoju. Kluczowe jest stopniowe odchodzenie od systemu dotacyjnego.
V. Utworzenie polskiego akceleratora technologii
dual-use
Przeprowadzenie pilotażu polskiego akceleratora technologii dual-use IDA działającego w modelu otwartych innowacji
VI. Rozwój potencjału menedżerów zajmujących się nowoczesnymi technologiami
Uruchomienie programu kształcenia menedżerów, których organizacje rozwijają lub adoptują technologie
dual-use
VII. Systemowy rozwój bazy technologii dual-use
Rozwój bazy technologii dual-use bazującej na dostępnej platformie PFR/ PFR Ventures „Dealroom”
VIII. Finansowanie publiczne działań akceleracyjnych
Zapewnienie finansowania publicznego dla polskiego akceleratora DIANA NATO oraz polskiego akceleratora dual-use
IX. Utworzenie sieci mentorów wojskowych i technologicznych
Ważnym elementem jest zaangażowanie przedstawicieli wojska i spółek technologicznych w mentoring i wsparcie zespołów rozwijających technologie cywilne, w celu dostosowania ich na cele zwiększania odporności.
Poznaj więcej rekomendacji!
